Z problemem alkoholizmu zmaga się wiele rodzin na całym świecie, a skutki tego są poważne. Uzależnienie od alkoholu doprowadza do problemów zdrowotnych, finansowych, rozpadów rodzin, problemów zawodowych, niebezpiecznych wypadków i wielu innych tragedii. W Polsce oferuje się metody specjalistycznego leczenia alkoholizmu w ośrodkach do tego przeznaczonych. Aby jednak alkoholik podjął się takowego leczenia, warto go najpierw zachęcić – to on musi podjąć decyzję o leczeniu i poddać mu się dobrowolnie, gdyż chory musi wyrazić na to swoją zgodę. Jednakże co w sytuacji, w której alkoholik odmawia leczenia, a jego choroba pogłębia się? Co mogą zrobić z tym jego bliscy? Czy istnieje sposób, aby odebrać alkoholikowi zdolność do czynności prawnych i umieścić do w ośrodku leczenia wbrew jego woli? Przeczytaj nasz artykuł, aby dowiedzieć się wszystkiego na temat ubezwłasnowolnienia alkoholika i możliwości, jakie to za sobą niesie.
Ubezwłasnowolnienie alkoholika a leczenie przymusowe – czy jest to możliwe?
Większość osób zdaje sobie sprawę z faktu, że w celu wdrożenia leczenia alkoholizmu na przeznaczonych do tego odwyku oraz psychoterapii potrzebna jest zgoda uzależnionego. Dojście do tego początkowego etapu leczenia wymaga już bardzo długiej drogi: alkoholik musi uświadomić sobie swój problem z nałogiem i dopiero wówczas – wyrazić chęć wyjścia z uzależnienia. Ten etap w praktyce zazwyczaj zajmuje wiele czasu, a wiele osób niestety zatrzymuje się na etapie wyparcia problemu. Wówczas ciężko doprowadzić do sytuacji, w której alkoholik dobrowolnie decyduje się poddać leczeniu – w efekcie jego choroba dalej się pogłębia, w dalszym ciągu wpływając na życie jego i najbliższego otoczenia. Bliscy alkoholika w takiej sytuacji nadal są narażeni na konsekwencje płynące z uzależnienia alkoholika i najczęściej pozostają w takiej sytuacji bezradni. Taka sytuacja skłania niektórych, aby chwycić się ostatniej deski ratunku: wysłania alkoholika na leczenie przymusowe. Wiele osób może zastanawiać się, czy takie rozwiązanie jest w ogóle możliwe. Otóż tak, jeśli spełnimy jeden istotny warunek, jakim jest ubezwłasnowolnienie alkoholika.
Ubezwłasnowolnienie to dosłownie odebranie częściowe lub całkowite jednostce zdolności do pełnienia czynności prawnych. Żeby taki stan rzeczy stał się osiągalny, należy dobrze przygotować się do złożenia odpowiedniego wniosku – dopiero na jego podstawie możliwe będzie rozstrzygnięcie przez sąd, czy takie ubezwłasnowolnienie ma w ogóle swoje podstawy i jaki charakter powinno mieć.
- Ubezwłasnowolnienie częściowe – ograniczona zdolność do podejmowania czynności prawnych. Ten stopień ubezwłasnowolnienia przysługuje wówczas, gdy jednostka wymaga pomocy w prowadzeniu swoich spraw prawnych.
- Ubezwłasnowolnienie całkowite – całkowite odebranie zdolności do podejmowania czynności prawnych. Ubezwłasnowolnić całkowicie można wtedy, gdy osoba, która ukończyła 13 rok życia, nie jest w stanie samodzielnie podejmować świadomych czynności prawnych.
O wydaniu zgody na ubezwłasnowolnienie alkoholika decyduje sąd. Decyzja skutkuje konkretnymi konsekwencjami prawnymi dla osoby ubezwłasnowolnionej. Te są jednak zależne od charakteru ubezwłasnowolnienia.
W przypadku ubezwłasnowolnienia częściowego jednostka tylko częściowo traci zdolność do czynności prawnych. Osoba taka nadal zachowuje zdolność do zaciągania zobowiązań, może rozporządzać swoim majątkiem, a nawet podejmować pewne czynności prawne, ale potrzebuje do tego zgody kuratora. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo nadal możliwe pozostają do wykonania czynności drobne, takie jak umowy o charakterze spraw bieżących życia codziennego.
W przypadku ubezwłasnowolnienia całkowitego jednostka całkowicie traci swoją zdolność do podejmowania czynności prawnych. Może jedynie zawierać umowy drobne, jeśli te nie pociągają za sobą krzywdy jednostki (np. robienie zakupów).
Decyzja o ubezwłasnowolnieniu jednostki zapada na okres bezterminowy, jednakże jest możliwe odzyskanie praw przez podmiot ubezwłasnowolniony, np. w przypadku poprawy stanu psychicznego, który upoważniałby do świadomego pełnienia czynności prawnych przez jednostkę.
Czy po odebraniu alkoholikowi zdolności do czynności prawnych możliwe staje się przymusowe wysłanie go na leczenie przymusowe? Otóż tak! Sytuacja ubezwłasnowolnienia alkoholika uprawnia podmiot, na barki którego przekazano zdolności do podejmowania czynności prawną za daną jednostkę, do umieszczenia uzależnionego w specjalistycznym ośrodku odwykowym. Najbardziej efektywnym leczeniem będzie oczywiście to dobrowolne, jednakże czasem pozostaje tylko przymus. Wówczas niektóre osoby mogą zadać sobie pytanie: jak ubezwłasnowolnić alkoholika?
Ubezwłasnowolnienie alkoholika – pierwsze kroki
Wniosek o ubezwłasnowolnienie jednostki należy skierować do sądu. Takowe podanie należy spersonalizować pod konkretny przypadek osoby uzależnionej od alkoholu. Muszą zostać dołączone twarde dowody świadczące o chorobie alkoholika, ponieważ to właśnie one stanowią podstawę do wydania zgody na ubezwłasnowolnienie alkoholika przez sąd.
Pamiętajmy, że do złożenia wniosku o ubezwłasnowolnienie upoważnieni są jedynie:
- małżonek,
- krewni w linii prostej,
- rodzeństwo,
- przedstawiciel ustawowy.
Wniosek o ubezwłasnowolnienie – przykład
Nie istnieje uniwersalny wzór wniosku o ubezwłasnowolnienie, ciężko więc o konkretny przykład, jakim można się posłużyć. Wynika to m.in. z faktu, że ubezwłasnowolnić można każdą osobę, która niekoniecznie jest alkoholikiem – każdy przypadek będzie indywidualny i będzie wymagał wypełnienia innych danych na piśmie. Istnieją jednak punkty wspólne, które powinny znaleźć się w takim wniosku zawsze, niezależnie od sytuacji.
Do najistotniejszych elementów wniosku o ubezwłasnowolnienie alkoholika należą:
- dane osobowe jednostki, której dotyczy wniosek,
- dane osobowe wnioskodawcy,
- odpisy aktów urodzenia osoby uzależnionej oraz wnioskodawcy,
- wskazany i uzasadniony cel ubezwłasnowolnienia,
- dokumentacja medyczna (w tym zaświadczenie poradni przeciwalkoholowej),
- innego rodzaju dowody poświadczające alkoholizm (np. zeznania świadków, rachunki)
- potwierdzenie wniesienia opłaty sądowej.
Należy pamiętać o wszystkich najważniejszych danych osobowych osoby uzależnionej oraz wnioskodawcy, a także o wszystkich niezbędnych dowodach, które mogłyby zwiększyć szansę na uznanie takowego wniosku przez sąd. Jeżeli nie dostarczymy wszystkich wymaganych zaświadczeń, wniosek może zostać odrzucony.
Podsumowanie
Życie z alkoholikiem może być niezwykle trudne – uzależniony może nie chcieć podjąć się leczenia, a wtedy bliskim chorego pozostaje niewiele, gdyż alkoholizm to poważna i przewlekła choroba, z której nie sposób wyjść samodzielnie. W skrajnych przypadkach dobrym rozwiązaniem może okazać się ubezwłasnowolnienie alkoholika i wysłanie go na leczenie przymusowe. Jeżeli zdecydujemy się na takie rozwiązanie, zadbajmy jednocześnie o komfort uzależnionego i jako najbliżsi, którzy zdecydowali się pomóc wygrać mu z nałogiem, okażmy mu wsparcie. Wówczas nawet przymusowe leczenie może przynieść równie dobre efekty, co leczenie dobrowolne.